Gezondheidsredenen

Met de boodschap van de Limburgse gouverneur, namens de minister, was de kogel door de kerk dat Jacques Maessen zijn burgemeesterschap moest neerleggen. Nu moest dat nog op een nette manier worden afgewikkeld. Kort voor Kerstmis 1931 vroeg de minister aan de gouverneur om burgemeester Maessen ertoe te bewegen dat hij ontslag zou aanvragen. Daarbij kwam het opmerkelijk goed uit dat dokter Meuwissen in die week een briefje schreef, bewaard in het archief, dat de burgemeester 'om gezondheidsredenen' ontslag zou moeten krijgen. Zo viel, korte tijd nadat de minister erbij is betrokken, het doek voor Jacques Maessen.

Tot het laatst toe bleef er gezeur om hem hangen. De gemeenteraad van Melick-Herkenbosch had hem gevorderd een bedrag aan lokale belasting alsnog te betalen, maar via een advocaat liet Maessen weten dat hij meende niets schuldig te zijn. Ze waren in Melick dan ook blij dat ze van hem af waren. In de raad van 13 juni 1932 beraadden de raadsleden zich gezellig over de ontvangst van de nieuwe burgemeester en of daarvoor ook wijn, sigaren en bloemen moesten worden aangeschaft. En dat deden ze.

Charmant

Zo kwam er een roemloos einde aan de loopbaan van de Jacques Maessen, die met zulke hoge verwachtingen aan zijn ambt was begonnen. Zowel bij zijn inhuldiging in Vlodrop als bij zijn overlijden in 1940 werd gewezen op zijn opmerkelijke loopbaan ‘van conducteur tot burgemeester’, die 'een unicum' was.

Hij was een man die geen gemakkelijk leven heeft gehad. Hij werkte zich omhoog in de lokale politiek en dat ging hem de aanvankelijk goed af, hij moet dus wel bepaalde talenten hebben gehad. Ik vermoed dat hij charmant en sociaal vaardig was en indruk maakte met zijn forse postuur en zijn ervaring als militair in Nederlands-Indië. Maar alles wijst erop dat hij ook een ritselaar was en dat hij zich niet hield aan fatsoensnormen die je van een gezagsdrager mag verwachten. Hij had talent om te manipuleren, maar was daar ook weer niet zo bedreven in dat hij ermee weg kon komen. De van hem bewaarde brieven getuigen ervan dat hij later in zijn loopbaan met warrige argumentatie moest proberen overeind te blijven. Toen liep hij tegen de grenzen van talenten aan. Maar het is ook bijzonder dat, aan de ene kant, de gemeenteraad hem graag zag vertrekken, terwijl hij, aan de andere kant, jaren later nog erevoorzitter van de fanfare werd. Kennelijk heeft hij, vooral bij de fanfare, ook altijd een groep medestanders gehad die zijn misstappen door de vingers wilde zien.

Tegelijk is het opmerkelijk hoe lang het provinciaal gezag weggekeken heeft van de onvrede die er, ook in Melick-Herkenbosch, over hem bestond. Maessen verloor steeds meer gezag, werd een bron van conflicten en tastte het respect voor de gemeentelijke overheid aan. Pas tien jaar na de eerste onderzoeken naar zijn gedrag, pas nadat gedreigd was met een schandaal in de media en pas nadat de minister van Binnenlandse Zaken erin was betrokken, durfde de gouverneur consequenties te verbinden aan de rapporten over zijn ondergeschikte. Het zegt iets over de overtuiging in die tijd dat een burgemeester in zekere zin onschendbaar was. Hij was immers benoemd door de Kroon en daarmee was zijn status vrijwel onaantaastbaar.

(Tekst gaat door onder de foto.)

Portret

Vanaf begin 1932 heeft Jacques Maessen zijn werk in Vlodrop niet meer uitgevoerd en nam locoburgemeester Beckers de zaken waar. Die deelde in de gemeenteraad van 4 mei 1932 mee dat Maessen eervol uit zijn ambt was ontslagen. Beckers ‘hoopt dat de ontslagene nog lang mag genieten van zijn aangename rust’[1].

Drie weken later bood de oud-burgemeester aan een foto van hemzelf in de raadszaal op te hangen naast de portretten van zijn voorgangers, maar daar had de raad geen behoefte aan, ‘te meer omdat het betrof een man die in het belang der gemeente meer had kunnen doen’. Maessen mocht zijn oude schoorsteengarnituur en inktpot komen halen, die hij bij een jubileum had gekregen, maar hij hoefde niets achter te laten. 

Op vrijdag 15 juli 1932 riep locoburgemeester Beckers met spoed de raad bijeen omdat hij bericht had gekregen dat zondag al de nieuwe burgemeester, H.J. Boijens, zijn opwachting zou maken. Die had gezegd ‘dat de inwoners het zich maar niet te druk moesten maken, vooral met het oog op de heersende malaise’. Maar het dorp liet zich niet kennen en regelde binnen een dag een feestelijk onthaal nog vóór de hoogmis van half tien. Bij de officiële installatie viel het op hoe expliciet de locoburgemeester én de nieuwe burgemeester secretaris Mulders prezen met zijn ‘uitgebreide kennis van gemeentezaken’[2]. Het was iedereen in het gemeentehuis wel duidelijk dat Mulders het dorp door een periode met een falende burgemeester had geleid. Met de jurist Hubert Boijens (geboren in Schinnen) kreeg Vlodrop de eerste van een reeks burgemeesters ‘van buiten’ die weer rust in de dorpspolitiek brachten.     

Grote liefde

In het voorjaar van 1932, op 12 april, precies in de weken dat er een einde aan zijn loopbaan kwam, trouwde Jacques in Vlodrop alsnog met zijn – naar we mogen aannemen – grote liefde, Nellie Moors. Hun dochter Maria was toen al 24 jaar. Getuigen bij het huwelijk waren Godfried op het Veld en de broer van de bruid, Andries Moors.

(Lees door in de kolom naast de foto.)

Zijn Nellie overleefde hem nog zeven jaar. Zij overleed in Sittard, maar ligt toch in Vlodrop naast hem op het oude kerkhof. Hun dochter Maria overleed in 1987 in Sittard.

Noten

[1] Notulen 4-5-1932.

[2] Notulen 17-6-1932.

[3] Informatie uit knipsel ontvangen van Th. Maessen, Herkenbosch.